Bài viết cung cấp các lỗi quạt trần tại nhà bao gồm nguyên nhân và cách sửa chữa quạt trần mà không cần đến thợ:
Quạt bị bám bụi
Sau thời gian dài sử dụng quạt trần nhà bạn chắc chắn sẽ bị bám bụi, khiến tốc độ quạt không còn chạy nhanh, ổn định như lúc ban đầu, nguyên nhân có thể là do quạt bị bám bụi vào lồng quạt, cánh quạt, hộp số điều khiển khiến cho quạt quay yếu, bạn cần vệ sinh quạt định kỳ 1-2 lần/tháng.
Nếu bị khô dầu thì cần bôi thêm dầu vào trục theo các bước sau
#1. Ngắt nguồn điện
Đây là bước đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng, quý khách hàng cần chú ý ngắt nguồn điện trước khi tháo lắp, sửa chữa để đảm bảo an toàn cho người sửa chữa.
#2. Tháo nắp chụp quạt
Sau khi ngắt nguồn điện, ta cần tháo nắp chụp quạt để có thể kiểm tra nguồn điện.
#3. Sử dụng bút thử điện kiểm tra dây điện
Ngắt nguồn điện rồi nhưng để đảm bảo được an toàn tuyệt đối thì ta nên dùng bút thử điện kiểm tra xem nguồn điện đã được tắt hoàn toàn hay chưa.
#4. Tháo quạt xuống
Đảm bảo nguồn điện đã được tắt hoàn toàn thì quý khách hàng tháo quạt xuống và bắt đầu bôi dầu.
#5. Bôi dầu
Bôi dầu vào các trục quay, sau khi đã bôi dầu thì khách hàng chỉ cần lắp lại quạt là xong.
Trường hợp quạt nhà bạn bị hỏng tụ điện
#1. Ngắt nguồn điện
#2. Tháo nắp chụp quạt
#3. Dùng bút thử điện kiểm tra dây điện
#4. Tháo tụ cũ ra
Đảm bảo nguồn điện đã tắt hoàn toàn, bạn cần tháo tụ đã bị hư hỏng ra và sau đó lắp cho quạt tụ mới.
#5. Lắp tụ mới vào
Trước khi lắp tụ mới vào thì bạn cần kiểm tra xem tụ mới có hoạt động được hay không, bằng cách cho 2 đầu dây điện vào ổ điện khoảng 2 giây rồi lấy ra, chạm 2 đầu dây tụ với nhau mà thấy tia lửa điện bắn ra là tụ dùng được và lắp tụ vào mới là xong.
Lưu ý: với việc lắp tụ mới bạn cần xác định được cuộn khởi động, cuộn làm việc, dây trung tính, để có thể xác định được bạn có thể đọc hướng dẫn cụ thể trên sơ đồ dưới động cơ hoặc đo bằng dụng cụ đo điện trở, khi đã xác định được các cuộn dây, bạn đấu dây khởi động vào đầu tụ, đầu còn lại đấu với dây nóng của nguồn điện, dây làm việc nối với dây khởi động, đầu dây còn lại của quạt trần đấu với dây lạnh của nguồn điện.
Trường hợp cụ thể, đây là quạt trần có đèn chùm
#1. Đảm bảo an toàn về điện
Lưu ý đầu tiên và tiên quyết trước khi bạn bắt tay sửa chửa một thiết bị điện nào đó, là đảm bảo an toàn về điện. Cúp nguồn điện của quạt trần và có thể ngắt luôn cầu dao của mạch điện trước khi tiếp xúc để tránh bị điện giật, bị thương do bỏng điện hay thậm chí bị tử vong. Để xác minh điện đã được ngắt hoàn toàn chưa, bạn có thể dùng bút thử điện hay thử bật kiểm tra một thiết bị điện nào đó trong mạng điện gia đình. Bút thử điện vẫn là thử nghiệm tiện lợi nhất.
#2. Bộ động cơ tụ thổi của quạt trần
Đầu tiên, tôi tháo rời các tụ đèn bằng cách tháo bỏ các bóng đèn trên quạt. Điều này khá đơn giản, vì chúng chỉ bao gồm bóng đèn, bóng thủy tinh, dăm ba con ốc vít nhỏ…đính kèm là các bô phận giúp kiểm soát mức ánh sáng. Nếu cái quạt trần này không phải là của bạn, thì bạn vui lòng nhớ xin phép chủ sở hữu của nó nhé. Anh ta/ cô ấy ắt sẽ phát điên lên khi thấy bạn tháo tung cái quạt trần của anh ta/ cô ấy ra như thế đấy.
Sau khi đã tháo riêng các bộ phận ánh sáng, vấn đề của chúng ta lúc này hiện ra thật rõ ràng: Tụ động cơ của quạt trần đã bị thổi lệch đi. Thông thường là trường hợp tụ điện đã bị vỡ một phần lớn phần vỏ bọc bên ngoài vốn thường có màu xám, làm bằng nhựa cứng. Điều này có gây ra vấn đề gì ảnh hưởng đến tụ động cơ chính trong quạt không? Có chứ! Những mảnh vỡ do bị cọ sát hay do quá cũ.. sẽ bung ra và rải những mảnh vở đó lên các bộ phận tương tự trên mạch điện.
Chiếc quạt trần của tôi được sản xuất vào tháng 7 năm 2005 và chỉ có một trạm đơn/ tụ động cơ chính. Còn loại quạt trần được sản xuất sau ngày 1 tháng 1 năm 2007 thì lại khác, chúng có thể có tới 2 hộp đen và trông có vẻ giống như một tụ điện với 2 bộ phận chính sau:
- Bộ phận bắt đầu/ khởi động động cơ.
- Bộ phụ tùng ánh sáng, chức năng chính vẫn kiểm soát mức công suất bóng đèn để không vượt quá 190W.
Một chút thông tin bên lề cho bạn đây: Đạo luật chính sách năng lượng của năm 2005 yêu cầu tất cả các loại quạt trần có đèn không quá 190 tổng số watt. Tuân thủ pháp luật, các nhà sản xuất quạt cài đặt một thiết bị kiểm soát như hiện nay, như một dạng cầu chì hay vi điều khiển để hạn chế tổng công suất ánh sáng. Bây giờ bạn đã biết lý do tại sao chỉ quạt trần mới có ổ cắm nến ( canđela) được đóng gói kèm vói bóng đèn sợi đốt mờ và nhãn dán cảnh báo, nếu để vượt quá công suất tối đa nếu không thì đèn sẽ không hoạt động. Nếu bạn để vượt quá 190W tổng thể các bóng đèn, thì thiết bị kiểm soát sẽ cắt hết điện thắp sáng bóng đèn. Điều này bắt buộc người dùng thay thế các bóng đèn sợi đốt mờ với công suất thấp hơn, nhưng lại có cường độ ánh sáng sáng hơn, đó là loại đèn bóng huỳnh quang compact (CFL).
Nếu chiếc quạt trần của bạn bị giới hạn về mức công suất hoạt động, bao gồm cả hệ thống bóng đèn và tụ điện động cơ trông giống như một chiếc hộp màu đen với cả búi dây nhợ. Các tụ động cơ trong máy quạt trần sẽ được kết nối với bộ chuyển mạch bằng một hệ xích kéo và mức cường độ sáng của đèn cũng được xác định bằng hệ thống công tắc này.
Trong bức hình tiếp đây, tôi đã vặn lỏng đầu chốt kim loại có gắn với bộ chuyển mạch (công tắc quạt) màu da cam để các bạn có thể theo dõi tốt hơn các đường dây tụ điện khi lộ ra. Chú ý rằng, các tụ động cơ được nối trực tiếp đến bộ chuyển mạch của máy quạt và dây điện của tụ động cơ khác thì luôn được cố định cẩn thận bên trong một hộp nhựa khác, trong suốt và dễ quan sát hơn.
Đối với búi dây mạch điện cố định, chỉ có cách duy nhất để thay tụ động cơ của quạt trần đó là …cắt bỏ phần dây của tụ động cơ. Sử dụng một kềm cắt chuyên dụng để cắt bỏ dây off ( dây đảm nhiệm nhiệm vụ ngắt mạch) của tụ. Dây này thì gần với tụ nhất, như vậy, bạn đã có đoạn dây dẫn đủ dài để dẫn thẳng đến tụ động cơ mới mà bạn muốn thay.
#3. Hướng dẫn cách lắp ráp, thay tụ động cơ mới vào bên trong quạt trần
Bạn sẽ cần nắm thông số kỹ thuật của quạt trần được liệt kê trên nhãn gắn liền với phần trên của động cơ quạt để tìm những thiết bị điện thay thế cho phù hợp.
Để thay thế tụ động cơ là loại CBB61. Đây là loại động cơ có đặc tính giống hệt với các tụ động cơ thổi trong quạt trần về mọi mặt ( ngoại trừ điểm là không bị vỡ như tụ động cơ thổi ) với màu dây, vị trí các dây, lẫn thông số kỹ thuật điện in trên bề mặt cũng giống hệt nhau.
Tụ động cơ quạt trần có thể có từ 2 đến 5 dây theo từng vị trí khác nhau. Do đó, đừng quá lo lắng nếu tụ động cơ trong chiếc quạt trần của bạn trông khác với tôi. Các hệ thống đường dây dẫn trong tụ động cơ mới mà chúng ta muốn thay vào cũng giống như vậy. Và tôi sẽ minh họa chi tiết sau đây. Cơ bản thì chúng ta chỉ cần nhớ nguyên tắc là màu dây nào thì kết nối màu dây đó với nhau mà thôi.
Tôi bóc khoảng 5/8 inch của lớp vỏ cách điện của các dây dẫn trong tụ động cơ mới, sau đó tay phải của chúng ta vặn nối dây dẫn theo chiều kiem đồng hồ. Khi vặn xoắn kết thúc, chúng ta có một mối ghép chặt chẽ.
Tiếp theo, tôi tước bỏ lớp vỏ cách điện từ các dây dẫn tương ứng ở bên trong chiếc quạt trần của mình, mà trước đó, các dây này đã được cắt lìa khỏi tụ động cơ cũ bị hư:
Tụ động cơ thổi mới của quạt trần có các dây dẫn được kết nối với quạt thông qua:
- Búi đường dây dẫn của động cơ bện với đường dây dẫn của quạt theo đúng từng màu dây.
- Bảo đảm cố định các mối ghép bằng một nút dây nhỏ.
Cặp đầu tiên của dây dẫn được bảo vệ bằng một nút dây nhỏ được minh họa trong hình dưới đây. Điều quan trọng là phải sử dụng đúng kích cỡ nút dây để mối ghép không bị tuột ra khi động cơ thổi bên trong quạt hoạt động. Tôi đã sử dụng các loại hạt dây màu cam nhỏ còn sót lại từ trước khi lắp đặt quạt trần của tôi. Nếu bạn cần mua nút dây, các bạn có thể mua sử dụng loại nút dây Ideal 72B xanh hoặc những loại nút dây có kích thước tương đương tại các cửa hàng phụ tùng điện.
Dây dẫn bên trong tụ động cơ còn lại cũng được kết nối cùng một cách như vậy:
- Kết nối đúng từng màu dây với nhau.
- Bện xoắn các đầu ghép lại thành một mối chặt chẽ.
- Cố định, bảo đảm mối ghép không bị đứt, lệch khi tụ động cơ thổi hoạt động bằng một nút dây chuyên dụng.
#4. Kiểm tra khả năng hoạt động của tụ động cơ mới sau khi ghép
Trước khi kết thúc việc lắp ráp, tôi kiểm tra lại độ dài chênh lệch giữa các dây dẫn. Kết nối với nguồn điện, kiểm tra khả năng hoạt động tại bộ chuyển mạch có khớp với lệnh điều khiển của công tắc quạt trên tường không. Có như thế, tôi mới xác minh được rằng hệ thống đường dây dẫn của quạt và tụ động cơ được kết nối chính xác và động cơ quạt hoạt động nhuần nhuyễn.
#5. Lắp lại bộ đèn chùm
Sau khi thay thế thành công tụ động cơ mới vào bên trong quạt, ta lấy miếng ốp đậy của bộ chuyển mạch đậy lên bộ chuyển mạch. Sau đó, tụ động cơ và dây dẫn cố định của quạt được nhét vào cuối cùng, nhét vào dưới hộp máy của quạt trần. Chà, xem ra đó quả là một sự lắp ráp và sắp xếp “ vừa đủ độ đẹp” cho chiếc quạt trần của tôi. Tụ động cơ mới có thể chỉ được xem như là hộp đen ở trong chiếc quạt trần. Còn các đường dây điện màu xanh và màu trắng lộ ra, đó chính là đường dây dẫn của hệ thống ánh sáng, kết nối với chùm đèn.
Chỉ cần thay tụ động cơ mới mà thôi. Bạn không cần phải bỏ ra cả đống tiền cho một chiếc quạt trần mới. Hãy nhớ bật cầu dao lên để thoải mái sử dụng, tận hưởng luồng gió viu viu mát lành từ chiếc quạt trần mà trước đó còn bướng bỉnh ì ra không chịu hoạt động.
